Moffie (voorfilm: Ik ben Levi)

‘Moffie’ is volgens de Zuid-Afrikaanse regisseur Oliver Hermanus een Afrikaans woord dat zich maar lastig laat vertalen. In het Engels wordt het zoiets als faggot, in het Nederlands komen ‘flikker’ of ‘mietje’ in de buurt. Hermanus gebruikt het in zijn film als een scheldwoord voor jonge homoseksuelen die niet in de machocultuur van het Zuid-Afrikaanse leger passen.

Het is 1981 en de tiener Nicholas van der Swart wordt opgeroepen voor zijn dienstplicht onder het apartheidsregime. Jonge Afrikaners (Nicholas is zo’n beetje de enige ‘rooinek’, een Engelse Zuid-Afrikaan) worden meedogenloos klaargestoomd voor de strijd tegen de ‘communisten’. De dienstplicht eindigt met een border tour waarin de jonge soldaten de grens van het toenmalige Zuidwest-Afrika, het huidige Namibië, moeten bewaken tegen invallen vanuit Angola.

Al snel blijkt dat de gevoelige, homoseksuele Nick in een keiharde — en zwaar homofobe — wereld terecht is gekomen. Sergeant Brand, de besnorde dril instructeur heeft als persoonlijke missie om de nieuwbakken rekruten constant tot op het bot te vernederen. Alles en iedereen die niet voldoet aan zijn maatstaven is simpelweg een ‘moffie’. Dan ben je in zijn ogen geestesziek en eindig je op een plek met de onheilspellende naam ‘Ward 22’. De vergelijking met de onvergetelijke Sergeant Hartman uit Stanley Kubrick’s meesterwerk Full Metal Jacket dringt zich onvermijdelijk aan je op.

Nick kiest de verstandigste route, hij probeert zijn gevoelens te onderdrukken en zich zo onopvallend mogelijk door zijn diensttijd te bewegen. Maar dat is lastig en verwarrend, zeker als er zich tussen hem en een mede-soldaat ook nog eens een schuchtere, ontluikende verliefdheid openbaart. In die verstikkende macho omgeving kunnen ze natuurlijk bitter weinig met die gevoelens. Meer dan een stiekeme aanraking of een heimelijke, vluchtige kus zit er niet in.

Zowel het sterke camerawerk als de goed gekozen, indrukwekkende soundtrack versterken de indruk dat regisseur Hermanus ondanks de dreigende setting een gevoelige, subtiele film heeft afgeleverd. De recensent van de Volkskrant omschreef Moffie heel mooi als “een geslaagde zoektocht naar zachtheid in een snoeiharde omgeving”.

Voorafgaand aan de vertoning van Moffie vertonen we de korte film 'Ik ben Levi'.

Terwijl de 17-jarige Levi verliefd wordt op zijn klasgenoot Noah, ervaart hij een worsteling met zijn gevoelens. Zijn beste vriendin Laura motiveert Levi om te vertellen dat hij een jongen leuk vindt. Maar hoe zal de omgeving hierop reageren? Is Levi wel klaar voor deze stap? En hoe beïnvloeden al deze gevoelens de liefde tussen Levi en Noah?

Een extra aardig tintje voor Winterswijkers is dat de film op diverse locaties in Winterswijk (onder meer de Lappenbrink en het Gerrit Komij College) is opgenomen. Verder vinden we enkele (oud-)Winterswijkse namen als Beer Swildens en Sybren Haandrikman bij het team dat verantwoordelijk is voor de totstandkoming van de film.

'Ik ben Levi' zal kort worden ingeleid door een (of twee) van de makers.

‍

‍